Nieuwerkerk is een kerkringdorp, ontstaan in de 12e eeuw. De naam is afgeleid van Niekerc of Niekerke dat ‘nieuwe parochie’ betekende. Het was een afsplitsing van de parochie Ouwerkerk, wat dus de naam van beide plaatsen verklaart. De vijftiende-eeuwse protestantse kerk, oorspronkelijk gewijd aan Johannes, heeft een zeskante toren. Deze is in 1975 herbouwd op de fundamenten van de in de 1945 door de Duitsers opgeblazen toren. Het koor en de toren zijn van elkaar gescheiden nadat het schip in 1586 is afgebrand.
Wapen van Nieuwerkerk
Het wapen van Nieuwerkerk kent twee versies. De eerste versie werd op 31 juli 1817 bevestigd door de Hoge Raad van Adel aan de Zeeuwse gemeente Nieuwerkerk. Op 11 december 1889 werd het tweede wapen officieel verleend, omdat de gemeente in 1817 de leges niet had betaald. Per 1961 ging Nieuwerkerk op in de gemeente Duiveland en is sinds 1997 onderdeel van gemeente Schouwen-Duiveland. Het wapen van Nieuwerkerk is daardoor definitief komen te vervallen als gemeentewapen. De geren uit het wapen van Nieuwerkerk is gebruikt bij het samenstellen van het wapen van Duiveland. Hoewel de schildhoofden van beide wapens identiek zijn, is deze officieel ontleend aan het wapen van Ouwerkerk. De geren zijn terug te vinden in het schildhoofd van het wapen van Schouwen-Duiveland.
Blazoenering
De blazoenering van het wapen luidde per 31 juli 1817 bij het register van de Hoge Raad van Adel als volgt: “En fasce gegeerd van sabel en zilver van 8 stukken, waarvan de punten tot aan de schildranden doorlopen, met schildhoofd van goud.”
De blazoenering van het wapen luidde per 11 december 1889 als volgt: “En fasce gegeerd van sabel en zilver van 8 stukken, waarvan de punten tot aan de schildranden doorlopen, met schildhoofd van goud. Het schild omgeven door het randschrift GEMEENTEBESTUUR VAN NIEUWERKERK.” De heraldische kleuren zijn zilver (wit), sabel (zwart) en goud (goud of geel).
In het register wordt bij de tweede versie wel het randschrift genoemd, maar is deze niet te zien op de afbeelding.
Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Wapen_van_Nieuwerkerk_(Duiveland)
Wat is een ‘Gruttepikker’?
Grutten zijn de onregelmatig geplette en gebroken stukjes van voornamelijk boekweitzaad,gerst en haver, die uit een grutmolen komen: grut. Het was een goedkoop volksvoedsel, tot de komst van de aardappel. Het werd gegeten als brei, pap en koeken. Iemand die een malerij had, of grutterswaren verkocht, werd grutter genoemd; vaak waren die zaken gecombineerd. De naam komt nog voor, nu met een iets groter assortiment: “De Gruijter”. Zover over de grutten, nu dat pikken nog. Dat is veel lastiger, pikken heeft meerdere betekenissen: stelen, afslaan van gewassen met een “pikke”, of het oprapen van het land, van erwten, bonen en andere gewassen. En dan is er nog een “pikkeltje”, een heel klein muntje, maar dat is te lang geleden. Boekweit groeit alleen op arme grond, en ook in de jaarlijkse opgaven van landbouwgewassen, komt boekweit hier niet voor; dus het werken daarmee valt ook af. Jammer genoeg blijft er maar één ding over: het stelen van grutten. Namen als Stoepeschieter, Klokkedief enzovoort, zijn tenslotte ook niet vleiend bedoeld!
Bron: Wim Kesteloo, Nieuwerkerk 2017
Dossiers
Bekijk op 
de diverse dossiers over de geschiedenis van Nieuwerkerk:
Foto’s
Bekijk ook het foto-archief van Nieuwerkerk op deze website.
